|
|
Büyük Türk mutasavvıf-şâiri Yunus Emre miladi 13. yüzyılın ikinci yarısı ile 14. yüzyılın ilk çeyreğinde yaşamıştır. Hayatı hakkında bilinenler daha çok menkıbelere dayanmaktadır. Anadolu'nun neresinden olduğu ve mezarının nerede olduğu hakkında muhtelif rivayetler vardır. Eskişehir, Karaman ve Aksaray-Ortaköy'de bulunan Yunus türbeleri en fazla bilinenleridir. Toplamı 15'i bulan Yunus Emre türbe veya makamlarından mühim bir tanesi de Ünye'dedir.
Ünye'de halk arasında Şehnuz ve Şeyh Yunus adı ile bilinen türbede yatan zatın Yunus Emre olduğuna öteden beri inanılagelmiştir. Yunus Emre'nin dervişlik eğitimini tamamlayıp şeyh olduktan sonra Ünye'nin bu muhteşem manzaralı mevkiine gelerek dergâhını kurduğu ve bu yüzden Şeyh Yunus adıyla tanındığı düşünülmektedir. Osmanlı tarihinde Yunus adlı başka mutasavvıf ve şairler de vardır. Ünyeli Şeyh Yunus'un bunlardan biri olması da mümkündür.
Öte yandan, Yunus Emre'nin Ünye'de olduğunu kendilerince kesin olarak ispatlamak isteyen bazı kişilerin Yunus Emre'nin şiirlerini tahrif ettikleri görülmektedir. Bunlar yanlış, gülünç ve beyhude gayretlerdir. Yunus Emre'nin yattığı maddi mekân neresi olursa olsun, yeri bütün milletin gönlüdür.
Bu arada geçtiğimiz yıllarda Yunus Emre türbesi ve çevresinde belediye tarafından düzenlemeler yapılmıştır. Ne yazık ki, bu düzenlemeler esnasında geleneksel mîmâriye uygun olmayan bir türbe yapılmış, çevredeki tarihi mezarlık ise parsellenerek satışa çıkarılmıştır. Ecdâdımıza ait olan ve belge değerine de sahip olan tarihi mezar taşları kırılarak ortadan kaldırılmıştır. Tarihi ve kültürel değerlerimize saygısı olan herkesi üzecek bir manzara ortaya çıkmıştır.
Yunus Emre'den bir şiir:
Hak bir gönül verdi bana / Ha demeden hayrân olur
Bir dem gelir şâdân olur / Bir dem gelir giryân olur
*****
Bir dem sanasın kış gibi / Şol zemheri olmuş gibi
Bir dem beşâretden doğar / Hoş bağ ile bostân olur
*****
Bir dem gelir söyleyemez / Bir sözü şerh eyleyemez
Bir dem dilinden dür döker / Dertlilere dermân olur
*****
Bir dem çıkar arş üzere / Bir dem iner taht-es-serâ
Bir dem sanasın katredir / Bir dem taşar ummân olur
*****
Bir dem cehâletde kalır / Hiç nesneyi bilmez olur
Bir dem dalar hikmetlere / Câlînus u Lokmân olur
*****
Bir dem dev olur yâ peri / Vîrâneler olur yeri
Bir dem uçar Belkîs ile / Sultân-ı ins ü cân olur
*****
Bir dem varır mescidlere / Yüz sürer anda yerlere
Bir dem varır deyre girer / İncil okur ruhbân olur
*****
Bir dem gelir Îsâ gibi / Ölmüşleri diri kılar
Bir dem girer kibr evine / Fir'avn ile Hâmân olur
*****
Bir dem döner Cebrâil'e / Rahmet saçar her mahfile
Bir dem gelir gümrâh olur / Miskin Yunus hayrân olur
*****